ابن تغری بردیابو المحاسن جمال الدین یوسف بن تغری بردی بن عبدالله ظاهری حنفی (حدود ۸۱۲- ۸۷۴ ق) مورخ مسلمان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیوی در خانه امیر منجک، جنب مدرسه سلطان حسن در قاهره زاده شد و به گفته خود ابن تغری بردی در «النجوم» تولدش تخمینا پس از ۸۱۱ ق بوده است. تغری بردی، پدر ابو المحاسن، را- که از غلامان ترک‌نژاد رومی بود- ملک ظاهر برقوق، پادشاه مصر، در اوایل سلطنتش خرید و آزاد ساخت و او از خاصگی و ساقی‌گری کار را آغاز کرد تا به اتابکی (فرماندهی) سپاه مصر و نیابت شام رسید. و سرانجام در ۸۱۵ ق درگذشت. ۲ - حفظ قرآناز وی ده فرزند باقی ماند که یوسف کوچک‌ترین آنها بود. پس از درگذشت پدر، تربیت یوسف را ناصر الدین محمد، معروف به ابن عدیم یا ابن ابی جراد که شوهر خواهر او بود به عهده گرفت. پس از مرگ ابن عدیم وی تحت سرپرستی جلال الدین عبد الرحمن بلقینی شافعی قرار گرفت. وی حفظ قرآن را به تغری آموخت. یوسف مختصر قدوری را نیز ازبر کرد. ۳ - کسب علمفقه را از شمس الدین محمد رومی حنفی و بهاء الدین ابو البقاء حنفی و...، نحو را از تقی الدین شمنی، تصریف را از علاء الدین رومی و دیگران، بدیع و ادبیات را از علامه شهاب الدین احمد بن عربشاه دمشقی حنفی، فرا گرفت و معانی و بیان و شرح عقاید سعد الدین را نزد محیی الدین کافیه‌جی خواند. او از محضر بسیاری دانشمندان چون مقریزی، عبد الرحمن زرکشی بهره برد و از آنان اجازه دریافت کرد. ۴ - سرآمد در تاریخابن تغری به دانش تاریخ دل بست و ملازمت مورخان روزگار خود یعنی محمود بن احمد عینی و مقریزی را اختیار کرد و در این راه جهد فراوان نمود. جودت ذهن و فهم صحیح، ابن تغری را یاری کرد تا در این علم سرآمد شدو به تالیف و تصنیف پرداخت. ۵ - آثاربرخی آثار وی عبارتند از: النجوم الزاهرة، المنهل الصافی، حوادث- الدهور، مورد اللطافة، البشارة، البحر الزاخر و... ۶ - عناوین مرتبطالنجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة ۷ - منبعنرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |